Poljoprivredna zadruga Smart Village Knežica zvanično započela implementaciju projekta FENESTRAE kao dio projektnog konzorcijuma. Ovaj projekat se sprovodi uz podršku programa Interreg IPA ADRION, finansiranog kroz evropske fondove (Evropski fond za regionalni razvoj i IPA III).
Projekat FENESTRAE (Fostering Energy Efficiency by means of Smart Technologies to Retrofit Apertures and building Envelope) fokusira se na unapređenje energetske efikasnosti putem inovativnih tehnologija, ciljajući adaptivne fasade i prozore koji optimizuju uštedu energije i smanjuju uticaj na životnu sredinu. Projekat istražuje napredne tehnologije poput foto(elektro)hromskih i elektrohromskih materijala, koji se prilagođavaju uslovima svjetlosti i toplote, u kombinaciji sa pametnim sistemima za poboljšanje performansi zgrada.
Projekat ima za cilj unapređenje prekogranične saradnje između zemalja članica EU i Zapadnog Balkana, fokusirajući se na neophodnu tranziciju ka energetskoj održivosti u regionu. Pored tehnoloških inovacija, FENESTRAE implementira demonstrativne pilot akcije i jača transnacionalnu saradnju među različitim akterima, uključujući akademske institucije, industriju, vladu i civilno društvo, čineći tako snažan okvir saradnje na nivou četvorostruke spirale.
Projektni partneri uključuju:
- Politehnički univerzitet u Bariju, Italija (vodeći partner)
- Molise Toward 2000, Italija
- Univerzitet u Ljubljani, Slovenija
- Univerzitet u Patrasu, Grčka
- Udruženje italijanskih preduzetnika u Albaniji
- Poljoprivredna zadruga Smart Village Knežica, Bosna i Hercegovina
- Udruženje građana Centar za istraživanje, Severna Makedonija
Prema aktuelnim evropskim regulativama, energetska efikasnost u zgradama je regulisana “Direktivom o energetskim performansama zgrada” (EPBD), koja od 2028. godine predviđa da sve nove zgrade moraju biti bez emisija. U okviru ovih napora, nove tehnologije kao što su foto(elektro)hromske i elektrohromske fasade, pružaju priliku za uštedu energije u grejanju, hlađenju i osvetljenju.
Pametne tehnologije koje će biti korišćene u okviru FENESTRAE projekta omogućavaju prilagođavanje zgrada spoljnim uslovima, uz smanjenje potrošnje energije i povećanje unutrašnjeg komfora. Primjenjive su i u poljoprivredi, a eksperimenti sa elektrohromskim plastenicima već pokazuju značajne koristi u sektoru. Poljoprivredna zadruga Smart Village Knežica biće uključena u pilot akcije, tokom kojih će testirati ove tehnologije u okviru Oglednog dobra koje kreira, pružajući praktične primjere primene ovih inovativnih rješenja u poljoprivrednoj proizvodnji.
FENESTRAE se suočava sa izazovima energetske tranzicije kroz inovativne tehnologije razvijene na transnacionalnom nivou, s pilot projektima koji se bave smanjenjem potrošnje energije i emisija gasova sa efektom staklene bašte. Projekat takođe doprinosi smanjenju digitalnog jaza u regionu IPA-ADRION, promovišući zajedničke aktivnosti i inovacije u sektoru energetske efikasnosti.